ความหมายของระบบราชการ

ก.  ความหมายของระบบราชการ คำว่าระบบราชการ (Bureaucracy) เป็นคำที่มีความหมายได้หลายทัศนะ  และลักษณะของระบบราชการก็แตกต่างกันไปในแต่ละชาติแต่ละกาลเวลา  ดังนั้น  จึงขอนำทัศนะของนักวิชาการหลายสาขามาเสนอเพื่อพิจารณาความหมายของระบบราชการ

ศาสตราจารย์ Harold J.Laski ได้ให้ความหมายของระบบราชการในเชิงปรากฎการณ์ของสังคมในองค์การขนาดใหญ่ที่มีลักษณะซับซ้อนว่า หมายถึงระบบบริหารราชการของรัฐที่ตกอยู่ในมือของข้าราชการโดยเด็ดขาด และอาจก่อให้เกิดอำนาจอันอาจทำลายเสรีภาพของประชาชนได้  ซึ่งหมายถึงการปฏิบัติงานประจำวันของข้าราชการที่ดำเนินไปตามระเบียบแบบแผนตายตัว  ไม่มีการยืดหยุ่นผ่อนสั้นผ่อนยาว  การวินิจฉัยสั่งการก็เต็มไปด้วยความลังเล ชักช้า  ขาดความริเริ่ม  เป็นผลให้เกิดการแบ่งชั้นวรรณะและประพฤติปฏิบัติเพื่อประโยชน์ส่วนตนเป็นสำคัญ

ส่วนศาสตราจารย์ Victor A. Thompsan ได้ให้ความหมายของระบบราชการไปในลักษณะพื้นฐานโครงสร้างขององค์การว่า “ระบบราชการ คือองค์การที่ประกอบด้วยสายการบังคับบัญชาที่จัดไว้อย่างละเอียดรัดกุม   โดยอาศัยหลักของการแบ่งแยกการทำงาน (Division of work) สำหรับผู้เขียนมีความเห็นว่า  ถ้าพิจารณาระบบราชการในลักษณะโครงสร้างขององค์การหรือสถาบัน  ระบบราชการก็คือองค์การ (Bureaucracy is a form of organization) นั่นเอง