ชนิดของประสิทธิภาพการปฎิบัติงานของพนักงาน

จากการวิเคราะห์งานเป็นจำนวนมากโดย Gagne ได้ค้นพบข้อแตกต่างของประสิทธิภาพการปฏิบัติงาน (Performance) ไว้ 8 ชนิด ซึ่ง Mager and Beach ได้มาสรุปรวมให้ง่ายเข้าเป็น 5 ชนิด ของประสิทธิภาพของการปฏิบัติงาน ซึ่งมีดังนี้คือ

1.  ความสามารถในการแยกแยะเรื่องราว (Discrimination) นั่นคือการที่จะสามารถมองเห็นความแตกต่างระหว่าง 2 สิ่ง หรือมากกว่า หรือความสามารถในการที่จะบอกได้ถูกต้องว่างานสำคัญได้เสร็จสิ้นลุล่วงไปแล้ว หรือสามารถเห็นถึงความแตกต่างว่าอันใดถูกต้องและอันใดไม่ถูกต้อง ตัวอย่างเช่น ผู้ตรวจสอบคุณภาพในอุตสาหกรรมที่จะชี้ หรือวิเคราะห์ให้เห็นได้ว่าผลิตภัณฑ์อันใดบ้าง ที่ไม่ถูกต้องครบถ้วนตามมาตรฐาน

2.  ความสามารถในการวิเคราะห์ปัญหา (Problem Solving) นั่นคือกระบวนการของการสามารถหาคำตอบเพื่อแก้ปัญหาต่าง ๆ ความสามารถในการแก้ปัญหานี้จะกระทำได้โดยการสอนพนักงานให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างอาการและสาเหตุที่จะเกิดขึ้น ตลอดจนแนวทางแก้ไข ตัวอย่างเช่น พนักงานซ่อมโทรทัศน์มักจะได้รับการสอนให้เข้าใจข้อแตกต่างของอาการหรือความผิดปกติ และให้สามารถที่จะมีจุดเริ่มต้นในการวิเคราะห์สาเหตุที่โทรทัศน์ขัดข้องต่อไปได้

3.  การสามารถจำเรื่องที่ผ่านมา (Recall) นั่นคือ การสามารถรู้ได้ว่าจะต้องทำอะไร หรือจะต้องใช้อะไร ตลอดจนสามารถทราบลำดับหรือระเบียบของการปฏิบัติงานของงานใดงานหนึ่ง สิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นประสิทธิภาพและความสามารถเชิงสติปัญญา ตัวอย่างเช่น พนักงานที่มีความ ชำนาญงานมาก ๆ ที่สามารถจำได้ว่าจะต้องทำอะไร ทำอย่างไร เมื่อได้มีการค้นพบปัญหาแล้ว

4.  ความสามารถในการดัดแปลง (Manipulation) นั่นคือความสามารถในการรู้จักใช้เครื่องมือ หรือเครื่องกลต่าง ๆ เพื่อที่จะปฏิบัติงานที่ต้องการให้เสร็จสิ้นลงไปได้ คนบางคนอาจจะมีความสามารถที่จะรู้ได้ว่า จะต้องทำอะไร แต่กลับไม่มีความสามารถที่จะทำงานนั้น ๆ ให้เสร็จลง ตัวอย่างเช่น คน ๆ หนึ่งอาจจะสามารถเรียนรู้ขั้นตอนของการขับรถได้อย่างดีจากหนังสือที่อ่าน แต่ในทางปฎิบัติที่ทำจริงนั้นกลับไม่สามารถจะควบคุมหรือขับเคลื่อนรถได้ด้วยตัวเองอย่างนุ่มนวล ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งสำหรับพนักงานที่ขับรถหรือขับเครื่องบิน

5.  ความสามารถในการพูด (Speech) งานหลายประเภทมักจะมีความต้องการความสามารถในเชิงของการพูด ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการที่จะสื่อความรู้ความเข้าใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานบางอย่าง ความสามารถในการพูดนี้เป็นเรื่องสำคัญยิ่งสำหรับประสิทธิภาพการทำงาน เช่น ผู้ที่เป็น นักประกาศ โฆษก นักแสดง หรือพนักงานขาย หรือพนักงานรับโทรศัพท์ หรือพนักงานต้อนรับ เป็นต้น

ถ้าหากสามารถเข้าใจชนิดของความสามารถในการทำงานแต่ละชนิดที่สำคัญโดยตรงกับขั้นตอนการทำงานที่พิจารณาแล้ว ประสิทธิภาพก็ย่อมที่จะช่วยให้เกิดความสะดวกที่จะสามารถเลือกกำหนด เนื้อหาตลอดจนวิธีการและการเตรียมเอกสารที่จะใช้ในการฝึกอบรมพนักงานในแต่ละขั้นของงาน ทั้งนี้ เพราะว่างานหนึ่ง ๆ นั้น อาจจะประกอบขึ้นด้วยความสามารถในประสิทธิภาพการทำงานมากกว่าหนึ่งชนิด อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่สุดคือ การที่จะต้องพยายามพิจารณาให้ได้ว่าประสิทธิภาพความสามารถชนิดใดที่ถือว่าสำคัญที่สุด และเป็นความสามารถหลักที่เกี่ยวพันกับแต่ละขั้นของงาน ทั้งนี้เพราะการสามารถติดตามประสิทธิภาพความสามารถในภารปฏิบัติงานที่ถูกต้องนั้นจะมีผลโดยตรงต่อการเลือกเนื้อหาของเรื่องที่จะต้องอบรม ตลอดจนการจัดระเบียบวิธีการที่จะทำการฝึกอบรมก็จะทำได้ถูกต้องด้วย