แนวคิดเกี่ยวกับการกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือน

การกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือนนั้นย่อมเปลี่ยนแปลงและผันแปรไปได้ตามความต้องการและการสนองตอบของตลาดแรงงาน  กับปัจจัยอื่น ๆ ที่มีผลกระทบต่อการกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือน  เช่น ค่าครองชีพ ความสามารถในการจ่ายขององค์การ  ผลิตผลและภาวะเศรษฐกิจ ฯลฯ เป็นต้น  ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่าไม่มีอัตราค่าจ้างใดที่กำหนดแล้วอยู่ได้ตายตัว  ไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลย  เพื่อให้เกิดความเข้าใจในแนวคิดเกี่ยวกับการกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือน  เห็นควรกล่าวถึงวัตถุประสงค์ในการกำหนดค่าตอบแทนแรงงานสักเล็กน้อย  ดังนี้ คือ

1.  เพื่อสรรหาบุคคลเข้าปฏิบัติงานในองค์การ (To recruit people to the organization) อัตราค่าจ้างและเงินเดือนเป็นสิ่งจูงใจที่มีส่วนสัมพันธ์โดยตรงกับจำนวนผู้ที่จะมาสมัครปฏิบัติงาน เพราะหากองค์การใดเสนออัตราค่าจ้างและเงินเดือนสูงก็จะมีผู้สนใจไปสมัครทำงานมาก ทำให้องค์การนั้น ๆ สามารถเลือกสรรบุคคลที่มีคุณสมบัติเหมาะสมตามต้องการได้  อันเป็นช่องทางให้องค์การได้คนดี  มีความรู้ความสามารถมาปฏิบัติงานในองค์การและช่วยทำให้ผลิตผลขององค์การมีคุณภาพสูงและมีปริมาณเพิ่มขึ้นเพราะผู้ปฏิบัติงานมีความรู้ มีฝีมือในการปฏิบัติงาน

2.  เพื่อควบคุมต้นทุนค่าใช้จ่าย (To control pay roll costs) ผู้บริหารงานสามารถอาศัยอัตราค่าจ้างและเงินเดือน  เป็นเครื่องมือในการควบคุมต้นทุนค่าใช้จ่ายในการดำเนินงานขององค์การได้  เพราะการกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือนยึดถือหน้าที่ความรับผิดชอบและการประเมินผลการปฏิบัติงานเป็นเกณฑ์  โดยมีประเภทของงานและตารางเงินเดือนเป็นเครื่องประกอบการพิจารณา  ดังนั้น การจ่ายค่าจ้างและเงินเดือนเลื่อนชั้นเลื่อนตำแหน่ง จึงต้องเป็นไปตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดไว้ และนักบริหารสามารถใช้หลักเกณฑ์ดังกล่าวเป็นเครื่องมือในการควบคุมได้

3.  เพื่อสร้างความพึงพอใจแก่ผู้ปฏิบัติงาน (To satisfy employees) การกำหนดอัตราค่าจ้างและเงินเดือนที่ยุติธรรมและเสมอภาค จะช่วยเสริมสร้างความพึงพอใจในการปฏิบัติงานแก่คนงาน สร้างขวัญและสามัคคีในหมู่คณะ ช่วยบรรเทาข้อขัดแย้งระหว่างนายจ้างกับลูกจ้าง ช่วยลดการปฏิบัติโดยไม่เต็มความรู้ ความสามารถและป้องกันการหยุดงานของคนงานได้  ดังนั้นจึงอาจกล่าวได้ว่า ความยุติธรรมและความเสมอภาคในการกำหนดค่าจ้างและเงินเดือนเป็นหัวใจในการสร้างความพอใจแก่ผู้ปฏิบัติงาน