ปัญหาอันเกิดจากการเลื่อนชั้นตำแหน่ง

ปัญหาทางการบริหารและมนุษยสัมพันธ์ที่มักจะเกิดขึ้นจากการเลื่อนชั้นตำแหน่งนั้นมีหลายประการด้วยกัน กล่าวโดยย่อคือ

ก. จะทำให้บุคคลบางคนต้องผิดหวัง ในกรณีนี้ก็คือจะเป็นปัญหาอย่างมากกับบุคคล ที่มีความรู้ความสามารถโดยเฉพาะที่มีการศึกษาที่สูงพอ ซึ่งในเมื่อได้เข้ามาทำงานแล้วก็ย่อมหวังที่จะก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ถ้าหากพลาดโอกาสดังกล่าวก็ย่อมทำให้ทัศนคติของผู้นั้นเป็นไปในทางที่ไม่ดี ดังนั้นผู้บริหารจึงจำเป็นต้องแก้ไขโดยการมุ่งพยายามกำหนดหรือหาหนทางกำหนดให้มีแผนการ ลื่อนชั้นที่ชัดแจ้ง และพยายามให้มีการควบคุมเพื่อให้เป็นหลักประกันได้ว่าบุคคลผู้มีความสามารถตามเกณฑ์จะไม่ถูกมองข้าม นั่นคือให้ความมั่นใจว่าในการพิจารณานั้น แม้จะมีการพิจารณาในเรื่องอาวุโสประกอบ ก็ยังคงจะถือเอาเรื่องของผลงานหรือความสามารถเป็นตัวพิจารณาควบคู่อยู่ด้วยเสมอ โดยไม่แยกจากกัน แต่อย่างไรก็ตามก็มีข้อพึงต้องระมัดระวังที่ระบบดังกล่าวจะต้องไม่ทำให้บุคคลที่อยู่ในข่ายถูกพิจารณาต้องพลาดโอกาสไปครั้งแล้วครั้งเล่า

 

ข. อาจจะมีบุคคลบางคนปฏิเสธการเลื่อนชั้น กล่าวคือไม่แน่เสมอไปที่คนทุกคนต้องการความก้าวหน้า หลายคนกลับพยายามจำกัดและยอมรับตัวเองว่าอาจจะไม่สามารถทำงานที่มีความรับผิดชอบมากขึ้นและยากขึ้น โดยเฉพาะบุคคลซึ่งมีอายุมากขึ้น และมีบุตรหลานที่เติบโตแล้ว ซึ่งมักจะมีความคิดในการดำเนินชีวิตไปในอีกแบบหนึ่ง และมีทัศนคติที่จะไม่มุ่งหวังการเติบโตเลื่อนชั้นอย่างรวดเร็วในองค์การที่ทำงานอยู่ และอาจจะนิยมชมชอบที่จะอยากอยู่อย่างสบายตามสมควร หรือต้องการมีเวลามาก ๆ ไม่หนักสมองและไม่เหนื่อยกายเหนื่อยใจ กรณีเช่นนี้มักจะเกิดขึ้นอย่างมากกับพนักงานด้านฝ่ายปฏิบัติการที่ใช้แรงงาน โดยเฉพาะในทางการผลิต บางครั้งก็อาจจะเห็นว่าการ เลื่อนชั้นไปนั้นสิ่งที่ได้เพิ่มอาจจะไม่คุ้มกับความเหนื่อยยาก ดังเช่นภาษิตพูดว่า “เกิดเป็นคนก็ลำบาก อยู่แล้ว แต่การเป็นนายคนต้องลำบากกว่าถึงร้อยเท่า”

 

ค. อาจมีปัญหา ที่ผู้บังคับบัญชาของพนักงานที่จะได้เลื่อนชั้นไม่ยอมให้พนักงานของตนเลื่อนชั้น

ในเรื่องนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้งและเป็นประสพการณ์ของหลายแห่ง ซึ่งอาจจะ พูดได้ว่าสาเหตุเพราะความเห็นแก่ตัวของหัวหน้างานที่มักถือเหตุผลว่า การที่ตนเป็นผู้ฝึกพนักงานนั้น มาด้วยตนเองและยังมิทันได้ใช้งานคุ้มก็ถูกเลื่อนชั้นไปในหน่วยงานอื่น ซึ่งอาจจะทำให้ผลงานในแผนกของตัวเสียหายเพราะการต้องเสียผู้ที่มีความสามารถไป นอกจากนี้ในบางแห่งอาจจะเป็นเรื่องทาง การเมืองที่หวังจะสร้างอาณาจักร และการสูญเสียคนไปนั้นเท่ากับจะทำให้ความสำคัญของหน่วยงานของตนลดลงไป นั่นก็คือความรู้สึกไม่มั่นคงในตัวเองมักจะเกิดขึ้นในกรณีที่ขาดคนที่เป็นมือสำคัญออกไป ทางแก้ไขเรื่องนี้ก็คงอยู่ที่ฝ่ายจัดการระดับสูงที่จะต้องหาหนทางแก้ไขโดยต้องมีการยอมรับ และให้เป็นคุณค่าความดีของหัวหน้างานที่ได้มีส่วนในการพัฒนาพนักงานจนกระทั่งมีความสามารถในการช่วยให้ลูกน้องได้เลื่อนชั้นต่อไปได้ ซึ่งอาจจะช่วยได้บ้างที่จะช่วยให้หัวหน้างานดังกล่าวยอมปล่อยให้ลูกน้องย้ายไปอยู่ในหน่วยงานอื่นเพื่อตอบสนองความต้องการของฝ่ายจัดการระดับสูง การมี ศิลปะในเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องสำคัญ

ง. ปัญหาเรื่องความยุติธรรมในการเลื่อนชั้น ปัญหาสำคัญที่สุดเรื่องหนึ่งก็คือ ความยุติธรรมในการเลื่อนชั้น ซึ่งมักจะเป็นที่โต้แย้งว่า ยุติธรรมเพียงใด โดยเฉพาะอย่างยิ่งข้อขัดแย้งนี้มัก จะเกิดขึ้นกับพนักงานสองกลุ่มคือ กลุ่มแรกคือกลุ่มผู้ชำนาญการเฉพาะด้าน เช่น นักวิศวกรรม นักวิจัย นักสถิติ หรือนักเคมี เหล่านี้ซึ่งเป็นผู้ชำนาญการที่ลึกซึ้งเฉพาะแต่ละอย่างเท่านั้น และมักจะมี

คุณสมบัติที่ไม่เหมือนกับอีกกลุ่มหนึ่งที่เป็นผู้ที่มีความรอบรู้ทั่ว ๆ ไป ซึ่งจะมีโอกาสดีกว่าที่จะได้รับเลื่อนไปอยู่ตำแหน่งบริหารได้เร็วกว่า ในเรื่องนี้การจะให้ความสำคัญกับด้านใดมากกว่านั้น ในทางปฏิบัติข้อโต้แย้งย่อมมีได้มาก แต่ในเหตุผลความจำเป็นจริงแล้ว การเป็นนักบริหารที่จะต้องรู้รอบด้าน มีความเข้าใจและประสพการณ์หลาย ๆ ด้าน มักจะเป็นเรื่องสำคัญที่จำเป็นที่จะช่วยให้เกิดความสำเร็จในทางบริหารได้มาก การแก้ไขในเรื่องนี้ในบางแห่งมักจะมีวิธีแก้ไขโดยจัดให้มีการเลื่อนชั้นคู่ขนานกันไป (dual ladders) นั่นคือ ได้มีการกำหนดชั้นของการจ่ายเงินเดือนของกลุ่มผู้ชำนาญการ หรือผู้ที่มีความสามารถเฉพาะอย่าง ให้มีโอกาสขยับขั้นสูงขึ้นไปได้เรื่อย ๆ ซึ่งเมื่อเทียบกับผู้มีโอกาส ก้าวหน้าในตำแหน่งในสายงานทั่วไปแล้ว การได้เปรียบเสียเปรียบระหว่างกันก็จะมีน้อยลงหรือหมด หายไป